سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
جی آی اس (Geographic information system) سیستمی است که با بهره‌گیری از آن، کلیه اطلاعات جمع‌آوری شده به صورت لایه لایه تهیه شده و پس از تفیک و کنترل داده‌ها کلیه اطلاعات توصیفی و مکانی مورد نیاز وارد سیستم می‌شود.
بدین وسیله علاوه بر دسترسی صحیح و سریع به داده‌های موردنیاز در یک حجم وسیع، امکان ارائه و به تصویرکشیدن اطلاعات مکانی و موضوعی در قالب نقشه، جدول
و نمودار، ویرایش و بهنگام نمودن داده‌ها ونیز امکان استفاده از داده‌های موجود در جهت اهداف مختلف و براساس نیازهای گوناگون کاربران فراهم می‌گردد. همچنین زمینه‌ای برای شناساندن و معرفی قابلیت‌ها و پتانسیل‌های متعدد و در عین حال، تشخیص خلأ‌های مطالعاتی مناطق مختلف جغرافیایی ایجاد خواهد شد
جی‌آی‌اس یک سیستم اطلاعاتی است که پردازش آن بر روی اطلاعات مکان مرجع یا اطلاعات جغرافیایی است و به کسب اطلاعات در رابطه با پدیده‌هایی می‌پردازد که به‌نحوی با موقعیت مکانی در ارتباط‌اند. به‌کارگیری این ابزار با امکان استفاده در شبکه‌های اطلاع‌رسانی جهانی، یکی از زمینه‌های مناسب و مساعد در جهت معرفی توان‌ها و استعدادهای کشور در سطح جهانی است.گسترش روزافزون شبکه کاربران این سیستم‌ها از جمله نکات اساسی است که می تواند به قابلیت‌ها و توانایی‌های این سیستم بیفزاید.
در حال حاضر از این سیستم‌ها بسته به نیازهای هر منطقه یا کشور در بخش‌های مختلف (مانند مطالعات زیست‌محیطی، برنامه‌ریزی شهری و شهرداری، خدمات ایمنی شهری، مدیریت حمل و نقل و ترافیک شهری، تهیه نقشه‌های پایه، مدیریت کاربری اراضی، خدمات بانکی، خدمات پستی، مطالعات جمعیتی و مدیریت تأسیسات شهری مثل برق، آب،گاز، و..) استفاده می‌شود و با گذشت زمان و توسعه سیستم‌ها، کاربرد جی‌آی‌اس به کلیه بخش‌های مرتبط با زمین گسترش یافته است
اجزاء اصلی GIS
سیستم اطلاعات جغرافیائی از سه جزء اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
الف) نیروی متخصص:
نیروی متخصص وظیفه طراحی، پیاده سازی و همچنین به روز رسانی داده ها و اطلاعات را بر عهده دارد.
ب) کامپیوتر:
کامپیوتر شامل سخت افزار و نرم افزار مناسب است که جهت ذخیره سازی ، بهنگام سازی و تجزیه و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار می گیرد.
ج) داده:
داده ها در سیستم اطلاعات جغرافیائی به دو دسته تقسیم می شوند: داده های مکانی که نشان دهنده موقعیت و شکل عوارض بوده و داده های توصیفی که بیانگر ویژگی ها و خصوصیات عوارض
می باشند
برخی از کاربردهای سیستم اطلاعات جغرافیائی (GIS) شهری می تواند به شرح ذیل باشد
- مسیریابی (تعیین نزدیکترین مسیر آتش نشانی به محل حریق- تعیین نزدیکترین مسیر از مرکز امداد (بیمارستان) به محل حادثه و .....)
- مکان یابی بهینه (مکانیابی ایستگاه های آتشنشانی – تعیین مکان مناسب فضاهای سبز، مدارس و دیگر کاربری ها با توجه به استانداردها و .....)
- تعیین دقیق بافت قدیم شهری و شناسایی و کدبندی این بافت جهت بازسازی و حفظ بافت سنتی
- مشخص کردن تراکم ساخت و ساز شهری
- تعیین وضعیت مالکیت شهری(استیجاری، خصوصی، دولتی)
- تعیین سرانه های شهری و مشخص کردن کمبودها در هر نقطه از شهر(سرانه های آموزشی، فضای سبز، آتشنشانی و.....)
- تسریع و دقت در امور اجرایی، نظیر اخذ مجوز ها، درصد پیشرفت، اصلاحات ممیزی، صدور پروانه ساخت و غیره
- تعیین حریم و حوزه نفوذ هر یک از تأسیسات مهم شهری نظیر ایستگاه های آتشنشانی، فضای سبز، پاسگاه های نظامی و ...
- تفکیک عوارض بر اساس خصوصیات مختلف
- قابلیت اعمال ویرایش و تفکیک یا تجمیع عوارض با یکدیگر
- ايجاد انيميشن هاي تبليغاتي براي نمايش موقعيت هاي جغرافيايي
- لينك تصاوير و فيلم ها به محل پروژه هاي عمراني انجام شده در شهر
- به روز رساني نقشه موجود شهر از طريق انطباق برنامه GPS و GIS
- GIS به عنوان بانك اطلاعاتي ،كليه اطلاعات شهر را در خود ذخيره دارد كه در زمان زلزله از آن براي شناسايي املاك و مالكين استفاده مي شود.
